Van tim bị hở có thể không gây ra vấn đề sức khỏe nhưng nó cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến người bệnh. Tác động của hở van tim tùy thuộc ở mức độ ảnh hưởng của bệnh đến lưu lượng máu bình thường qua tim. Hiểu rõ hở van tim là gì và những lưu ý khi điều trị sẽ giúp cho bạn bảo vệ bản thân khỏi nhiều rủi ro đáng tiếc.
Hở van tim là gì?
Máu có thể chảy qua tim theo một chiều cố định là nhờ 4 van: van 2 lá, van 3 lá, van động mạch chủ và van động mạch phổi. Chúng mở nắp để cho máu đi qua đúng hướng, sau đó đóng lại để máu không chảy ngược về buồng tim mà nó vừa đi khỏi.
Bất kỳ van nào đều có thể bị hở khiến cho máu bị ứ đọng lại. Nếu như chỉ hở van tim nhẹ, bệnh rất khó phát hiện vì hầu như không có biểu hiện hoặc biểu hiện không rõ ràng. Nhưng nếu hở nghiêm trọng gây ra nhiều triệu chứng như:
- Khó thở, đặc biệt khi gắng sức hoặc khi nằm thẳng
- Phù do giữ nước bên trong cơ thể, đặc biệt là ở chân
- Mệt mỏi
- Tim đập nhanh, luôn có cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực không rõ nguyên nhân
- Cơn đau nhói hoặc đau âm ỉ, nặng ngực
Người bệnh hở van tim có thể có cơn đau ngực hoặc không
5 Nguyên nhân hở van tim phổ biến
Hở van tim có thể phát triển do:
- Bẩm sinh: Có nhiều trẻ bị dị tật tim bẩm sinh từ trong bào thai, sau đó tiến triển thêm hở van hoặc có bệnh hở van ngay từ lúc sinh ra
- Là hậu quả của các bệnh về tim mạch khác: cao huyết áp, bệnh mạch vành, suy tim, nhiễm trùng tim (nhiễm trùng van, viêm nội tâm mạc, thấp tim…), bệnh cơ tim, nhồi máu cơ tim
- Hở van tim 1/4 sinh lý, không ảnh hưởng đến sức khỏe và hầu như không cần điều trị. Bệnh gặp phải ở rất nhiều người trưởng thành mà không rõ do đâu
- Vôi hóa lá van: canxi bám vào làm cho lá van trở nên dày và cứng, do đó mà không thể đóng kín được
- Một số loại thuốc: việc sử dụng kéo dài một số loại thuốc có thể là nguyên nhân gây ra hở van 2 lá, chẳng hạn như thuốc có chứa ergotamine (điều trị chứng đau nửa đầu), xạ trị ung thư vào vùng ngực
Hở van tim nguy hiểm không?
Bệnh hở van tim không nguy hiểm nếu như hở van nhẹ (mức độ ¼ hoặc 2/4) và bệnh nhân không có bệnh lý nào khác. Mặc dù không phải sử dụng thuốc nhưng vẫn cần theo dõi và có biện pháp ngăn chặn bệnh tiến triển.
Nếu hở van ở mức 3/4 trở lên, hở nhiều van một lúc, có thêm bệnh về tim mạch hoặc chỉ hở nhẹ nhưng lại có triệu chứng rất rõ ràng thì nguy hiểm, cần phải thận trọng. Lúc này người bệnh phải đối diện với nhiều nguy cơ như:
- Suy tim: tim làm việc gắng sức để bù đắp những thiếu sót do trào ngược máu gây ra sẽ trở nên suy yếu
- Rung tâm nhĩ: dạng rối loạn nhịp tim nguy hiểm này gặp rất nhiều ở người bị hở van. Người bệnh có khả năng bị đột quỵ, nhồi máu tim do cục máu đông rất cao
- Tăng huyết áp động mạch phổi: máu bị ứ đọng tại phổi làm huyết áp tăng cao
- Một số rủi ro khác: khó tiêu, sụt cân, chóng mặt, giảm trí nhớ, khả năng hoạt động trí não kém, nhiễm trùng tim…
Dù hở van nhẹ vẫn cần được tầm soát sức khỏe tim mạch định kỳ
Hở van tim vẫn sinh con được trong một số trường hợp
Nhiều người bệnh hở van tim vẫn có thể mang thai và sinh con nếu như có chiến lược chăm sóc, điều trị phù hợp:
- Hở van 2 lá nhẹ và trung bình, đáp ứng tốt với điều trị. Hở van 2 lá nặng kèm chức năng tim suy giảm thì cần thận trọng vì dễ có biến chứng lúc sinh
- Hở van động mạch chủ và chức năng tim vẫn bình thường, nhưng cần phải điều chỉnh ăn uống và đổi thuốc cho phù hợp. Nên trì hoãn phẫu thuật và theo dõi quá trình sinh cẩn thận
- Phụ nữ hở van đã phẫu thuật phải sử dụng thuốc chống đông cả khi thai nghén, cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về sử dụng thuốc và theo dõi thường xuyên nhằm phát hiện sớm dị tật ở thai nhi.
Triệu chứng hở van tim trở nặng
- Mệt mỏi và khó thở trở nên nghiêm trọng hơn, dù chỉ đi bộ một đoạn nhỏ hay làm bất cứ việc gì mà trước đây bạn vẫn thực hiện bình thường. Thậm chí khó thở xuất hiện cả lúc đang nghỉ ngơi, làm gián đoạn giấc ngủ
- Có những cơn đau ngực hoặc sưng chân, bàn chân bất thường
- Tim đập nhanh hay hồi hộp, lo âu không rõ nguyên nhân
Hở van tim có phải mổ không? Khi nào?
Van tim bị hư hại nặng mà thuốc không thể giúp ích được nữa thì buộc phải phẫu thuật. Phương án được xem xét đầu tiên là sửa chữa van tim vì van được sửa hoạt động tốt hơn nhiều so với van nhân tạo. Nhưng nếu lá van đã hư hại quá mức thì cần phải thay van tim để duy trì chức năng tim bình thường.
Nững trường hợp được chỉ định mổ thay van rất hiếm
Các loại thuốc điều trị bệnh hở van tim
Bạn phải hiểu một điều rằng bệnh hở van không thể chữa khỏi bằng thuốc. Nhưng nó sẽ giúp quản lý triệu chứng, đồng thời hạn chế sự phát triển của biến chứng.
Thông thường bệnh nhân phải kết hợp nhiều thuốc khác nhau tùy thuộc vào tình trạng của mỗi người và nguyên nhân hở van tim là gì. Phổ biến nhất là thuốc lợi tiểu, thuốc hạ huyết áp, thuốc chống cục máu đông, thuốc giãn mạch, thuốc chống loạn nhịp tim, kháng sinh để điều trị nhiễm khuẩn, các loại thuốc trợ tim khi có phát triển suy tim nặng...
Bệnh hở van tim nên ăn, nên kiêng gì?
Một người bị hở van tim có thể hưởng lợi từ chế độ ăn cân bằng với nhiều chất xơ, vitamin và những hợp chất chống oxy hóa tự nhiên.
Bạn có thể dễ dàng tìm thấy những chất này trong rau củ quả, trái cây tươi, cá và ngũ cốc nguyên hạt. Hãy xây dựng thực đơn với các loại thực phẩm trên, lựa chọn sữa đã tách béo, thịt trắng; nhớ tránh xa thịt có màu đỏ đậm, mỡ, nội tạng động vật và ăn nhạt thôi nhé.
Nên hay không nên dùng thêm giải pháp hỗ trợ?
Sự kỳ diệu của cây thuốc chữa hở van tim phần nào được khoa học hiện đại chứng minh thông qua các nghiên cứu của 10 năm trở lại đây. Bệnh nhân gặt hái được nhiều lợi ích nếu kết hợp cách điều trị bệnh hở van tim bằng thuốc nam với thuốc tây/phẫu thuật.
Ở Việt Nam, thực phẩm bảo vệ sức khỏe Ích Tâm Khang (từ dược thảo Hoàng đằng, Đan sâm) là sản phẩm trong số ít đã được chứng minh trên lâm sàng. Người bệnh tim có thể giảm được triệu chứng đau ngực, khó thở, phù do tim mạch.
Bệnh hở van tim sẽ không đáng sợ nếu như bản thân người bệnh chủ động trong việc điều trị và có lối sống lành mạnh. Dù bệnh ở giai đoạn nào thì vẫn phải thăm khám định kỳ. Điều này giúp tầm soát sớm biến chứng, đánh giá điều trị và có những phương án điều chỉnh kịp thời.
Nguồn tham khảo: webmd, mayoclinic heart