BTV Thanh Hoa
Nong mạch vành hay can thiệp động mạch vành qua da (PCI) là phương pháp can thiệp tim mạch có hiệu quả cao, ít xâm lấn, ít đau và phục hồi nhanh. Tuy nhiên, nong mạch vành tim không phải lúc nào cũng là lựa chọn điều trị tốt nhất. Bài viết sau sẽ giúp bạn có cái nhìn khách quan về ưu - nhược điểm của nong mạch vành cùng vấn đề đáng lưu tâm khác để có được kết quả điều trị tốt nhất.
Cần hiểu rõ lợi ích và rủi ro trước khi phẫu thuật nong mạch vành
Nong mạch vành là gì?
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, nong mạch vành là kỹ thuật can thiệp mạch vành qua da sử dụng bóng để mở rộng lòng động mạch vành bị chít hẹp nhằm cải thiện tình trạng thiếu máu cơ tim mà không cần phẫu thuật tim hở.
Hiện nay, nong mạch vành ít khi được thực hiện đơn độc. Thủ thuật này thường được áp dụng cùng lúc với việc đặt stent nhằm tăng hiệu quả điều trị và giảm nguy cơ động mạch vành bị thu hẹp trở lại sau nong.
Khi nào cần can thiệp nong mạch vành?
Nong mạch vành thường được chỉ định khi điều trị bằng thuốc không hiệu quả; người bệnh bị tắc hẹp nặng > 90% hoặc có cơn đau thắt ngực không ổn định, nhồi máu cơ tim (hội chứng mạch vành cấp tính).
Trước khi đưa ra chỉ định này, bác sĩ sẽ cân nhắc vào rất nhiều yếu tố, ví dụ như:
- Vị trí và số lượng động mạch vành bị tắc nghẽn: Nong mạch vành phù hợp với những người bệnh chỉ bị hẹp 1-2 động mạch vành. Nếu số lượng hẹp tắc nhiều hơn, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật bắc cầu động mạch vành thay vì nong mạch.
- Các bệnh lý mắc kèm, các thuốc đang sử dụng: Người bệnh sẽ không phù hợp để nong mạch vành nếu có các bệnh lý dễ chảy máu như lượng tiểu cầu thấp.
Ngoài ra, mong muốn của người bệnh, nguy cơ và các biến chứng xung quanh thủ thuật cũng được bác sĩ cân nhắc.
Ưu điểm của kỹ thuật nong mạch vành
Nong mạch vành có thể giảm nhanh các triệu chứng của thiếu máu cơ tim như đau ngực, khó thở, mệt mỏi. Về lâu dài, nong mạch vành giúp giảm nguy cơ biến chứng đột quỵ, nhồi máu cơ tim, đặc biệt ở bệnh nhân đau thắt ngực không ổn định và người có tiền sử nhồi máu cơ tim trước đó.
So sánh với phương pháp mổ bắc cầu động mạch vành, nong mạch vành ít xâm lấn (vết mổ nhỏ), ít rủi ro, thời gian hồi phục sau phẫu thuật nhanh hơn. Bệnh nhân có thể xuất viện và đi lại bình thường trong 1-2 ngày sau nong mạch.
Nong mạch vành có ưu điểm ít xâm lấn hơn mổ bắc cầu động mạch
Nong mạch vành có nguy hiểm không?
Mặc dù nong mạch vành là phương pháp can thiệp khá an toàn nhưng cũng không thể tránh khỏi các rủi ro biến chứng xảy ra trong và sau khi can thiệp.
Biến chứng trong quá trình nong mạch vành
Trong quá trình tiến hành thực hiện nong mạch vành, người bệnh có thể gặp phải một số biến cố như: chảy máu, nhiễm trùng vết mổ, tổn thương mạch máu nơi ống thông đi qua, tổn thương động mạch vành, dị ứng thuốc cản quang trong lúc chụp hoặc dị ứng dụng cụ phẫu thuật, tổn thương thận do thuốc cản quang, mất máu quá nhiều, nhồi máu cơ tim cấp sau khi đặt stent.
Ngày nay, những tiến bộ về trang thiết bị, thuốc và kỹ thuật phẫu thuật, can thiệp động mạch vành qua dã đã an toàn hơn rất nhiều. Trừ rủi ro chảy máu là 5%, các rủi ro khác tỉ lệ gặp phải thường dưới 1%.
Biến chứng sau can thiệp nong mạch vành
Ba biến chứng đáng lưu tâm sau can thiệp nong mạch vành đó là:
- Tái tắc hẹp động mạch: Do sự đàn hồi của mạch máu, động mạch vành sau khi nong vẫn có thể bị tái tắc hẹp. Tỉ lệ tắc hẹp động mạch sau nong mạch đơn thuần là 40-60% và giảm xuống còn 20-30% nếu nong mạch vành kết hợp với đặt stent. Nhiều loại stent thế hệ mới có thể làm giảm tỉ lệ tái tắc hẹp xuống chỉ còn 5-7% sau 5 năm tiến hành phẫu thuật.
- Hình thành cục máu đông: Cục máu đông có thể xuất hiện sau vài ngày hoặc vài tháng thực hiện can thiệp nong mạch vành. Khi huyết khối đủ lớn có thể làm tắc hẹp hoàn toàn động mạch vành, gây ra cơn đau tim, đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Người bệnh sau phẫu thuật nong mạch bắt buộc phải duy trì dùng thuốc chống đông suốt đời để dự phòng huyết khối.
- Chảy máu: Người bệnh có thể bị chảy máu ở chân hoặc tay nơi ống thông được đưa vào. Tình trạng chảy máu nếu nghiêm trọng cần được cấp cứu truyền máu hoặc tiến hành các thủ thuật can thiệp khác tại bệnh viện.
Tái tắc hẹp động mạch vành là biến chứng nguy hiểm nhất sau nong mạch
Nong mạch vành giá bao nhiêu?
Chi phí nong mạch vành và đặt stent thường dao động từ 80 - 100 triệu phụ thuộc vào chi phí mua bóng nong, stent và các vật liệu cần thiết trong quá trình phẫu thuật. Bệnh nhân có BHYT đúng tuyến được hỗ trợ chi trả từ 60-80% nhưng tối đa không quá 67.050.000 đồng (45 tháng lương cơ sở)
Lưu ý: Giá phẫu thuật nong mạch vành có thể thay đổi phụ thuộc vào bệnh viện, loại bóng nong, loại stent. Mức giá trên được tham khảo từ Viện Tim TP. Hồ Chí Minh.
Quy trình nong mạch vành diễn ra như thế nào?
Giống như tất cả các phương pháp can thiệp khác, quá trình nong mạch vành cũng diễn ra theo 3 bước: chuẩn bị, tiến hành nong và hậu phẫu:
Chuẩn bị phẫu thuật
Trước khi tiến hành phẫu thuật nong mạch vành, bạn được bác sĩ kiểm tra sức khỏe tổng thể, đồng thời trao đổi rõ về quá trình phẫu thuật và những rủi ro có thể gặp phải. Hãy cung cấp đầy đủ thông tin cho bác sĩ về các bệnh lý mắc kèm (đặc biệt là các bệnh liên quan đến rối loạn đông máu, dị ứng thuốc cản quang, bệnh thận, bệnh phổi mạn tính), các thuốc đang sử dụng.
Một số công việc bạn cần làm trước khi ca phẫu thuật nong mạch vành diễn ra như:
- Ngừng ăn uống trước đó 6-8 tiếng (có thể uống nước lọc).
- Chỉ sử dụng các loại thuốc được bác sĩ cho phép. Nếu bạn đang sử dụng thuốc chống đông, bạn cần ngưng sử dụng thuốc một thời gian trước khi tiến hành phẫu thuật.
- Trường hợp bạn bị dị ứng thuốc cản quang, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc chống dị ứng trước phẫu thuật ít nhất 1 ngày để giảm nguy cơ xảy ra phản ứng dị ứng nặng.
Chụp mạch vành cản quang được thực hiện trước phẫu thuật để xác định vị trí tắc hẹp
Các bước tiến hành
Một ca nong mạch vành thường diễn ra trong 30 phút đến 2 giờ, bao gồm các bước cơ bản dưới đây:
Bước 1: Gây tê cục bộ tại vị trí mở đường vào của mạch máu bị tắc nghẽn (thường là động mạch cánh tay hoặc động mạch đùi). Vì không gây mê nên bạn hoàn toàn tỉnh táo trong suốt quá trình diễn ra phẫu thuật.
Bước 2: Một ống thông mềm dẻo từ vị trí gây tê được đưa đến vị trí động mạch vành cần can thiệp (vị trí này đã được xác định trước đó bằng chụp mạch vành).
Bước 3: Tiến hành nong bóng để mở rộng lòng mạch. Thông thường sau khi nong rộng mạch vành bằng bóng sẽ tiến hành đặt giá đỡ (hay gọi là stent) giúp chống đỡ và giảm cơ hội thu hẹp động mạch vành.
Bước 4: Kiểm tra lại xem bóng nong và stent đã giãn nở tốt chưa, có thể chụp lại mạch vành để đánh giá nguy cơ biến chứng. Sau đó rút ống dẫn ra khỏi mạch máu.
Giai đoạn hậu phẫu
Sau phẫu thuật, bạn được nghỉ ngơi và theo dõi trong phòng hậu phẫu từ 2-6 giờ. Dưới đây là một số lưu ý sau phẫu thuật dành cho bệnh nhân và người chăm sóc:
- Người bệnh có thể đi tiểu nhiều hơn sau phẫu thuật. Đây là phản xạ tự nhiên do tác dụng của thuốc cản quang, bạn không nên quá lo lắng về điều này. Nên bổ sung thêm nước để giúp thuốc cản quang nhanh chóng được đào thải ra khỏi cơ thể.
- Nếu bệnh nhân thấy quá đau sau phẫu thuật, hãy trao đổi với bác sĩ, y tá để được hỗ trợ bằng thuốc giảm đau
- Sau thời gian theo dõi, bạn được kiểm tra lại huyết áp trước khi rời phòng hậu phẫu. Ngồi dậy một cách chậm rãi để không bị chóng mặt. Khi trở về giường bệnh thường, bạn có thể ăn uống bình thường, tuy nhiên bạn nên ưu tiên một số đồ ăn nhẹ, đồ lỏng thanh đạm.
Người bệnh phục hồi nhanh sau phẫu thuật nong mạch vành
Làm gì để giữ trái tim khỏe mạnh sau nong mạch vành?
Sau nong mạch vành và đặt stent, mạch vành của bạn vẫn có khả năng tái tắc hẹp trở lại. Thực hiện các lời khuyên dưới đây sẽ giúp bạn giảm rủi ro này:
- Bỏ hút thuốc lá, giảm căng thẳng stress để tránh gây co thắt mạch vành và tạo điều kiện thuận lợi cho mảng xơ vữa mới phát triển.
- Giảm cân nếu bạn đang trong tình trạng thừa cân, béo phì.
- Có một chế độ ăn lành mạnh (ăn nhiều rau xanh, trái cây, giảm chất béo bão hòa, mỡ động vật, giảm muối) để ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
- Vận động nhẹ nhàng, tránh những công việc gắng sức, nặng nhọc. Hạn chế đạp xe hoặc lái xe đường xa. Hạn chế quan hệ tình dục trong 2 tuần sau phẫu thuật.
- Sử dụng giải pháp hỗ trợ từ sản phẩm thảo dược, đặc biệt là các sản phẩm đã được kiểm chứng lâm sàng. Nghiên cứu trên Tạp chí Journal of Nutritional Therapeutics (Tạp chí Dinh dưỡng trị liệu) Canada cho thấy: việc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ có kiểm chứng lâm sàng sẽ giúp nâng cao hiệu quả cải thiện triệu chứng, giảm rủi ro biến chứng và đảm bảo an toàn trên gan, thận và cơ quan tạo máu cho người bệnh.
Kết hợp nong mạch vành với một lối sống tích cực, sử dụng thuốc và sản phẩm thảo dược một cách đúng đắn là phương pháp điều trị tốt nhất giúp bạn duy trì một trái tim khỏe mạnh. Nếu còn băn khoăn về can thiệp nong mạch vành, bạn hãy gọi tới 0981238219 hotline để được tư vấn.
Tham khảo: heart.org, mayoclinic.org, hopkinsmedicine.org, nhs.uk
Tư vấn Zalo
Tư vấn hotline