Là đối tượng có nguy cơ cao nhiễm virus Corona, nên ngoài những cách phòng ngừa cho người bình thường, người bệnh tim mạch còn cần tuân thủ những lưu ý riêng. Tất cả đã được BS Đặng Thị Xuân, phó GĐ khoa Chống độc, bệnh viện Bạch Mai giải đáp trong bài viết dưới đây.
BS Đặng Thị Xuân tư vấn về cách phòng ngừa virus corona cho những người mắc bệnh mãn tính, trong đó có bệnh tim mạch
Virus corona ảnh hưởng tới người bệnh tim mạch như thế nào?
Virus corona là một họ virus lớn. Chủng virus corona gây dịch tại Vũ Hán là một chủng mới thuộc họ này và được viết tắt là 2019 - nCov. Trong đó, 2019 là năm phát hiện ra virus. N là viết tắt của từ “new” có nghĩa đây là một loại virus hoàn toàn mới.
Khi virus xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ là hàng rào bảo vệ giúp phát hiện và tiêu diệt virus. Thế nhưng, những người mắc bệnh tim mạch lại có sức đề kháng hay còn gọi là khả năng miễn dịch kém. Trên nền miễn dịch yếu như vậy, nếu có thêm sự xâm nhập của virus, người bệnh sẽ gặp nhiều rủi ro hơn.
Bên cạnh đó, hầu hết những người bị tim mạch đều có tuổi khá cao. Khi này cơ thể đã lão hóa, cần sự hỗ trợ từ thuốc để cân bằng lại. Nếu có virus tấn công sẽ khiến cán cân bị nghiêng lệch và dẫn đến vòng xoáy bệnh lý rất khó điều trị. Thực tế thống kê cũng cho thấy, những người tử vong vì nCoV hiện tại chủ yếu rơi vào các đối tượng có bệnh nền như tiểu đường, tim mạch, phổi…
Virus corona dễ lây lan cho người mắc bệnh tim hơn người bình thường
7 cách phòng tránh virus corona cho người bệnh tim mạch
Có rất nhiều cách để phòng ngừa nhiễm virus corona, nhưng chỉ tuân thủ theo một cách là chưa đủ mà cần phải kết hợp một cách toàn diện và biết cách áp dụng.
Lựa chọn và sử dụng khẩu trang đúng cách
Có 3 lưu ý quan trọng phải nhớ khi sử dụng khẩu trang để phòng nCoV. Thứ nhất là phải lựa chọn đúng loại khẩu trang, thứ hai là dùng thế nào cho đúng và cuối cùng là không bị khẩu trang “ru ngủ”.
Nên lựa chọn loại khẩu trang nào?
Không phải cứ khẩu trang đắt tiền là có hiệu quả phòng nhiễm virus corona càng tốt. Bởi virus corona chủ yếu lây nhiễm trong cộng động qua giọt dịch có chứa virus có kích thước lớn 75 đến 360 µm bắn ra từ người mắc bệnh. Với kích thước này giọt dịch hoàn toàn có thể bị giữ lại bởi các khẩu trang vải thông thường. Còn khẩu trang y tế, khẩu trang N95 chỉ thực sự cần thiết với những người tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh. Ví dụ như những người làm việc trong phòng thí nghiệm, bác sĩ, y tá hoặc khi vào bệnh viện khám bệnh, đi thăm người ốm.
Như vậy, nếu ở chỗ công cộng nơi đông người có thể chỉ cần khẩu trang vải thông thường, nhưng với điều kiện hàng ngày cần được giặt sạch. Còn đối với trường hợp có tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh thì sử dụng khẩu trang y tế. Tuy nhiên, lựa chọn khẩu trang nào còn tùy thuộc vào điều kiện kinh tế và mức độ khan hiếm của khẩu trang.
Những khẩu trang y tế thông thường cũng đã có thể ngăn chặn được virus corona không gây lây nhiễm ở niêm mạc miệng
Cách đeo khẩu trang đúng
Khi sử dụng khẩu trang, nếu là khẩu trang y tế có 2 mặt thì nên đeo mặt màu xanh hoặc mặt bóng hơn ra bên ngoài. Bởi đây là mặt không ngấm nước, sẽ ngăn chặn các giọt bắn không đọng lại và xâm nhập vào bên trong. Khi đeo cần đeo trùm hết mũi. Đặc biệt phải nhớ khẩu trang y tế là dùng 1 lần, sau khi dùng xong phải tháo ở phần dây rồi cho vào sọt rác.
Dùng đúng loại nước rửa tay và rửa theo 6 bước của Bộ Y Tế
Giọt bắn chứa virus có thể rơi vào các vật dụng hàng ngày và tồn tại ở đó đến 12 tiếng. Nếu chúng ta chạm tay vào sau đó đưa lên sờ vào mặt, mắt, mũi miệng, virus cũng có thể xâm nhập vào cơ thể. Vì vậy, bên cạnh khẩu trang, người ta mới khuyến cáo phải rửa thay thường xuyên và đúng cách.
Hiện nay, có rất nhiều loại nước rửa tay. Tại bệnh viện, nơi có nguy cơ nhiễm bệnh cao thường sử dụng các dung dịch sát khuẩn chuyên dụng. Nhưng ở nhà, chúng ta chỉ cần rửa tay kỹ bằng xà phòng trong ít nhất 20s. Khi rửa phải lấy ít nhất 1 - 2ml dung dịch rửa tay sau đó rửa theo đúng 6 bước Bộ Y Tế khuyến cáo, mỗi bước làm 5 - 6 lần. Trường hợp đến các nơi công cộng không có xà phòng và nước, bạn có thể chuẩn bị các dung dịch rửa tay có cồn để sử dụng.
Chú ý vệ sinh những nơi thường tiếp xúc
Ngoài rửa tay, chúng ta cũng phải chú ý vệ sinh những nơi mà mình hay tiếp xúc. Ví dụ như bàn làm việc, sàn nhà, tay nắm cửa, điện thoại, chìa khóa… Có thể dùng cồn trên 60 độ hoặc chính dung dịch rửa tay để làm sạch.
Giữ nhà cửa thông thoáng
Virus họ corona dễ phát triển trong môi trường lạnh và kém thông gió. Do vậy, tại những nơi càng đóng kín thì nguy cơ lây nhiễm lại càng cao, đó cũng là lý do vì sao mà trên con tàu Diamond Princess - con tàu nhật bản, cho tới thời điểm 10/2 đã có 135 du khách bị nhiễm virus corona. Do vậy để chống dịch virus corona lây lan, người ta phải mở cửa ra cho thông thoáng.
Hiện nay, nhiều người còn sử dụng tinh dầu sát khuẩn. Nhưng BS Xuân, tinh dầu không có khả năng tiêu diệt được virus. Vì vậy chỉ nên dùng tinh dầu như 1 giải pháp hỗ trợ giúp giữ cho nhà cửa thông thoáng. Để phòng virus corona, vẫn cần áp dụng những giải pháp khác như rửa tay, đeo khẩu trang...
Ăn uống lành mạnh để tăng sức đề kháng
Sống trong một môi trường ô nhiễm, nhiều dịch bệnh thì bất kỳ người nào cũng cần tăng sức đề kháng, chứ không phải vì virus corona mới làm. Đặc biệt là đối với người bệnh tim mạch hay những bệnh làm suy giảm khả năng miễn dịch.
Để tăng khả năng miễn dịch về ăn uống, nguyên tắc chung là phải ăn đủ dinh dưỡng và phù hợp với tình trạng bệnh. Nhiều người ăn uống kiêng khem quá lại khiến cơ thể không hấp thu được dưỡng chất, không tốt cho hệ miễn dịch và tim mạch.
- Chất béo: Nhiều người cho rằng người mắc bệnh tim mạch cần hạn chế chất béo. Nhưng nếu kiêng quá sẽ khiến cơ thể bị thiếu chất. Bởi chất béo sẽ giúp hấp thu các vitamin tan trong dầu tốt cho hệ miễn dịch như A, E. Thay vì chọn các chất béo từ mỡ, da, nội tạng động vật hay các loại bơ (kể cả bơ thực vật), bạn nên ăn chất béo có nguồn gốc từ thực vật như dầu thực vật, quả hạch, hạt lanh..
- Tinh bột: Cần hạn chế những thực phẩm chứa nhiều tinh bột đã qua tinh chế như bánh kẹo hoặc trái cây nhiều đường (mít, nhãn…). Thay vào đó ăn nhiều các loại hạt như hạnh nhân, hạt điều, hạt óc chó có chứa nhiều omega 3 và các loại vitamin tốt cho cơ thể...
- Chất đạm: Giảm ăn các loại thịt đỏ bởi không tốt cho tim mạch, thay vào đó nên bổ sung loại thịt màu trắng như thịt gà phần ức, thịt cá,...
- Rau củ quả: Nên ăn các loại có chứa nhiều vitamin C giúp tăng sức đề khác như súp lơ, rau cải, ớt chuông, rau lá màu xanh sẫm, quả bơ, cam quýt. Một số người hay bổ sung vitamin C bằng đường uống, tiêm truyền thay cho việc ăn rau củ. Tuy nhiên việc bổ sung vitamin cũng cần lộ trình và liều lượng. Không phải cứ uống vào là sức đề kháng tăng luôn.
- Gia vị: ưu tiên các gia vị có tính ấm hoặc được coi là kháng sinh tự nhiên như gừng, tỏi. Tuy nhiên, cũng không nhất thiết phải ngậm tỏi sống hàng ngày như nhiều người vẫn làm. Bởi tỏi có mùi khá nặng, đồng thời nếu muốn sát khuẩn họng cũng có các loại nước sát khuẩn chuyên dụng như nước muối sinh lý. Đặc biệt, người tim mạch, cao huyết áp phải tiếp tục ăn giảm muối.
- Đồ uống: nên uống nước ấm và uống từng ngụm nhỏ, thành nhiều lần để họng không bị khô, không nên uống rượu. Lượng nước trung bình 1 - 2 lít mỗi ngày, trừ trường hợp bị suy tim, các bác sĩ sẽ có khuyến cáo cụ thể về lượng nước phải uống mỗi ngày.
Nên lựa chọn các loại rau củ quả có màu xanh sẫm hoặc màu đỏ để tăng cường vitamin cho cơ thể giúp làm tăng khả năng miễn dịch
Tập luyện vừa sức mỗi ngày
Mặc dù, người mắc bệnh tim mạch bị hạn chế vận động bởi những cơn khó thở, mệt mỏi, đau thắt ngực khi gắng sức. Nhưng người bệnh cần duy trì tập thể dục mỗi ngày để tăng lưu thông máu, giảm stress căng thẳng. Tuy nhiên, việc tập luyện cần phù hợp với thể lực và sức khỏe của mỗi người. Đôi khi những công việc lặt vặt trong nhà cũng được coi là thể dục ở mức độ nhẹ. Trong các bài tập thể dục đi bộ nhẹ nhàng, tập vẩy tay là những bài tập rất tốt cho tim.
Duy trì điều trị tốt bệnh lý nền
Phòng tránh virus corona rất quan trọng, nhưng người bệnh cũng không được quên điều trị các bệnh lý tim mạch tốt mỗi ngày. Muốn điều trị các bệnh lý nền tốt thì người bệnh phải dùng thuốc theo đúng hướng dẫn. Ví dụ thuốc điều trị tăng huyết áp, có người phải dùng buổi sáng, có người lại dùng buổi trưa chiều. Đó là tùy thuộc vào cơ địa, nhịp sinh học của mỗi người nên phải tuân thủ chặt. Có như vậy thuốc mới phát huy tác dụng đúng vào thời điểm mà huyết áp tăng cao.
Tránh lo lắng quá mức về bệnh virus Corona
Trong ngắn hạn, sự lo lắng làm tăng phản ứng của hệ miễn dịch. Tuy nhiên, lo lắng kéo dài có thể có tác dụng ngược lại, gây tắt chức năng hệ miễn dịch chống nhiễm trùng, làm giảm phản ứng miễn dịch tự nhiên của cơ thể. Bởi vậy mà những người bị rối loạn lo âu mạn tính có thể dễ bị cảm lạnh, cúm và các loại nhiễm trùng khác. Hãy tập hít sâu thở chậm để giải tỏa nỗi lo lắng. Không chủ quan nhưng cũng không làm quan trọng hóa vấn đề lên, bởi virus corona bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa được.
Lắng nghe toàn bộ tư vấn của Bác sĩ Đặng Thị Xuân về cách phòng tránh Virus Corona
Đứng trước đại dịch virus corona, có lẽ ai cũng không khỏi bàng hoàng, lo sợ đặc biệt là những người có hệ miễn dịch yếu, trong đó có người bệnh tim mạch. Nhưng điều đó là không cần thiết, thay vào đó bạn nên bình tâm lại và tuân thủ theo đúng hướng dẫn phòng tránh. Hy vọng với những chia sẻ của bác sĩ Đặng Thị Xuân sẽ giúp bạn chiến đấu thành công với đại dịch cúm 2019 - nCov.
Tổng hợp theo tư vấn của BS Đặng Thị Xuân